Download scoresample (pdf)
The Four Elements of Sugar
De ‘Riet en Biet Suite’ werd gecomponeerd in opdracht van de Amsterdamse Wester Harmonie, ter gelegenheid van het 110-jarig jubileum in 2014. Het is een vierdelige suite geworden, die op verschillende manieren het thema suiker belicht. Naast een historische rode draad die door het stuk loopt, komen ook de vier elementen en de vier hoofdsmaken komen aan bod. Het stuk is bovendien niet alleen als concertmuziek te gebruiken; het is tevens vormgegeven als basis voor een educatieve quiz voor kinderconcerten, met mogelijkheden voor vragen over instrumenten, tempo, maatsoorten, toongeslachten en diverse andere muzikale ingrediënten.
Deel 1. Rietsuiker komt oorspronkelijk uit Indonesië en China. De teelt ervan komt vervolgens in -met name- Brazilië tot bloei. Dit vertaalt zich muzikaal in een langzame inleiding waarin de Indonesische toonladders ‘pelog’ en ‘slendro’ een belangrijke plaats innemen, gevolgd door een vurige Braziliaanse samba. Element: vuur (brandstof, zelfs biobrandstof), Smaak: zoet.
Deel 2. De slavenarbeid op de suikerrietplantages is één van de duistere kanten aan de geschiedenis van suiker. Dit deel begint met een klaagzang grotendeels gebaseerd op een pentatonische ladder, die zo kenmerkend is voor veel Negro-spirituals en die sterke overeenkomsten heeft met de Chinese pentatonische ladder en de Indonesische ‘slendro’. Hierna volgt een monotone ‘working song’ waarin het harde bestaan op de plantages tot uitdrukking komt. Element: aarde (plantage), Smaak: bitter (slavernijverleden).
Deel 3. Aan de overzeese handel van rietsuiker kwam abrupt een einde door de Engelse blokkade in de oorlog met de Fransen. Op bevel van Napoleon werd in Europa daarom snel werk gemaakt van de teelt van bietsuiker, hetgeen slechts in beperkte mate succesvol was. In de muziek wordt een kalm op de golven voortkabbelende melodie door “Rule Brittania” onderbroken, gevolgd door een min of meer gladjes verlopende parafrase in een 9/8 maat op het Franse volkslied. Element: water (zee), Smaak: zout.
Deel 4. Bij de tegenwoordige productie van suiker wordt zowel riet- als bietsuiker gemaakt. Deze smeltkroes van culturen vertaalt zich in een muzikale ‘jam-session’ waarin verscheidene instrumenten de ruimte krijgen voor vrije solo’s. De onderliggende akkoorden volgen het traditionele ‘blues-schema’, dat zich prima leent voor pentatonische melodieën en improvisaties. Element: lucht (vrijheid-zuurstof), Smaak: zuur (zonder suiker geen chutney/zuurtjes en ‘jam’ inmaken doet men graag zonder zuurstof).
Totale speelduur ruim 15 minuten.